‘Het Midden-Oosten wordt meestal gedocumenteerd vanuit een negatief, journalistiek perspectief’
Door Jacques Geluk | Fotografie © Jimmy Nelson
Zoektocht vol liefde
De zoektocht vol liefde is de enige boodschap die hij tijdens al zijn activiteiten doorgeeft. “Eerst moet je de liefde in jezelf ontdekken. Wanneer je het licht ziet in jezelf en in de spiegel durft te kijken, wat ik bijna 25 jaar niet heb durven doen door wat ik heb meegemaakt in mijn jeugd, kun je verliefd worden op jezelf en dat doorgeven aan anderen. Als ik over de wereld reis is mijn fototoestel de spiegel, het medium dat dit gevoel waarmaakt. Hoe meer ik daar in duik, des te meer ik investeer in dichter bij de ander komen. En realiseer ik mij hoe bijzonder we allemaal zijn. Wat ik zeg is niet wetenschappelijk, er zit geen algoritme in en heeft niets te maken data; ik zie de echte mens.” Tijdens zijn lezingen, presentaties, tentoonstellingen en in zijn prachtige boeken, waarin mensen prachtig en respectvol zijn afgebeeld zie je de mensen zoals ze zijn.
“Als je het niet in jezelf ziet, kun je het niet in een ander zien. Ik ben net 56, heb het licht ontdekt en wil nog vijftig jaar leven. Al die tijd doe ik mijn best om diep te blijven duiken in wat ik meemaak en zie, de mensen die ik ontmoet en wat ik van hen leer. Tegelijk ga ik door met de zoektocht naar mezelf. Mijn doel en nalatenschap is de mens vast te leggen op een zo mooi mogelijke manier, zodat alle generaties na mij kunnen zien en voelen wat ik zie en voel. Wie zijn hart ontdekt en voelt, krijgt antwoord. Ik voel voor het eerst dat mijn hart prima werkt. Dat heeft niets met fotografie te maken, iedereen op aarde is tegenwoordig fotograaf. Jongeren vragen wel eens waarom ik zoveel moeite doe voor één foto en het zo ingewikkeld maak met een stom oud toestel. Het gaat om het gevoel, de zoektocht, de reis en alles wat je meemaakt en daarom vraag ik hen wat zij willen voelen. ‘Ik hoef niets te voelen’, kreeg ik als antwoord. ‘Ik ben 16’. Het draait niet om die ultieme foto, wel om de reis die moet doorgaan en rijker en rijker wordt.”
Daarom wil ik die mensen met mijn 8x10-toestel vastleggen met mijn visuele signatuur en dat ultieme respectvolle document maken.” Jimmy wil dat we ons realiseren dat we allemaal qua cultuur rijk zijn, maar de diversiteit en de mensen daarbinnen moeten respecteren. De mensen in en bezoekers van het brede Midden-Oosten worden te vaak geconfronteerd met negativiteit. Ze willen, net als ieder ander, een positieve toekomst en waarderen Jimmy’s inspanningen om dat ook te laten zien en het negatieve er vanaf te schudden. “De eerste indruk waar ik ook aankom is een beetje angst voor de onbekende, maar als ik op mijn hurken ga zitten en met gevoel, liefde en respect op een empathische, nederige en geduldige manier uitleg wat mijn bedoeling is zijn ze verbluffend open. De ontvangst in de landen die ik al heb bezocht is de warmste ooit.”
‘Humanity’
In Milaan is zijn bijzondere museale tentoonstelling ‘Humanity’ te zien in het Palazzo Reale. Een visuele odyssee over de verbazingwekkende diversiteit aan culturen, tradities en gezichten waaruit onze mondiale familie bestaat. “Het is de bedoeling dat de expositie later in Rome te zien is. Daarna als reizende tentoonstelling daarbuiten. Ik ben daar de laatste tijd veel geweest voor lezingen en interviews. Daarnaast ga ik naar het Midden-Oosten, zo was ik pas nog in Tadzjikistan, Kirgistan en Pakistan. Begin 2024 ga ik naar Oman en Saoedi-Arabië.” Ook in Nederland blijft de Nederlandse Brit actief. “Er komt gedurende heel 2024 een reizende expositie ‘Ode aan Nederland’ waar vier regionale musea de kans krijgen om het werk te exposeren. De Jimmy Nelson Foundation maakt dit alles mogelijk en aan het einde van de tentoonstelling geven we de 20 kunstwerken terug aan de twintig gemeenschappen.
“Mijn project, een nieuw boek over het Midden-Oosten, is in 2022 begonnen en dan moet je niet meteen aan één of twee landen denken. Niet alle landen zijn goed bereisbaar op dit moment. Het boek gaat niet over religie maar over cultuur, in vele landen wordt hoofdzakelijk het islamitisch geloof beleden, maar ook christendom, boeddhisme, hindoeïsme en taoïsme. Wat ik voel is dat de afgelopen veertig jaar geen respectvol, visueel en esthetisch document is gemaakt van de mensen die er leven. Zij worden vaak gedocumenteerd vanuit een negatief perspectief. Dan vergeten we dat het begin van de menselijke cultuur juist uit dit gebied komt – Perzië, het huidige Iran, Afghanistan, Pakistan, Irak. De Zijderoute was echt het kruispunt, daar vond alle handel plaats.
Nieuw project in het Midden-Oosten
Fotograaf Jimmy Nelson maakt voor zijn nieuwste project een diepe duik in het Midden-Oosten. Zijn reis is begonnen in Pakistan en eindigt over twee jaar in Mauretanië. “Ik wil een respectvol, ultiem document maken van de mensen die er leven, vanuit het perspectief van liefde voor diversiteit”, zegt Jimmy, die eerder inheemse culturen heeft vastgelegd met zijn analoge 8x10 plaatcamera voor zijn boek ‘Before They Pass Away’ en tijdens corona bewoners van twintig Nederlandse gemeenschappen in streek- en klederdracht heeft bezocht op zoek naar hun identiteit en de zijne. Het boek ‘Between the Sea and the Sky’ is daarvan het resultaat en volgend jaar is er een reizende expositie door Nederland. In Italië loopt zijn museale tentoonstelling ‘Humanity’.
Liefdevolle zoektocht is belangrijker dan de ultieme foto
